göktürk kağanlığı ne demek?

Göktürk Kağanlığı Hakkında

Göktürk Kağanlığı, Orta Asya'da 6. yüzyılda kurulan ve Türk tarihinin önemli devletlerinden biridir. Kurucusu Bumin Kağan'dır. Göktürkler, kendilerinden önce bölgede hakimiyet kurmuş olan Avarlar'a karşı ayaklanarak bağımsızlıklarını ilan etmişlerdir.

Tarihsel Gelişim:

• Kuruluş ve Yükseliş: Göktürkler, Avarlar'ı mağlup ettikten sonra hızla güçlenmiş ve kısa sürede geniş bir coğrafyaya yayılmışlardır. Bumin Kağan'ın ardından yerine geçen hükümdarlar döneminde devlet, Orta Asya'nın en güçlü siyasi otoritelerinden biri haline gelmiştir.
• En Geniş Sınırlar: Göktürk Kağanlığı, en geniş sınırlarına İstemi Yabgu döneminde ulaşmıştır. Bu dönemde, doğuda Kore'den batıda Karadeniz'in kuzeyine kadar uzanan geniş bir coğrafya Göktürk hakimiyeti altına girmiştir.
• İç Çekişmeler ve Yıkılış: 7. yüzyılın başlarından itibaren Göktürk Kağanlığı, iç çekişmeler ve taht kavgaları nedeniyle zayıflamaya başlamıştır. Bu durum, devletin ikiye bölünmesine ve sonunda Çin egemenliği altına girmesine yol açmıştır.

Önemli Özellikler:

• Orhun Yazıtları: Göktürkler, Türk tarihinin en önemli yazılı kaynaklarından biri olan Orhun Yazıtları'nı bırakmışlardır. Bu yazıtlar, Göktürklerin siyasi, sosyal ve kültürel yaşamlarına dair önemli bilgiler içermektedir.
• Türk Adını Kullanan İlk Devlet: Göktürkler, "Türk" adını siyasi bir kimlik olarak kullanan ilk devlettir. Bu durum, Türk birliğinin ve bilincinin oluşmasında önemli bir rol oynamıştır.
• İpek Yolu: Göktürkler, İpek Yolu üzerinde önemli bir kontrol sağlamışlar ve bu sayede ekonomik olarak güçlenmişlerdir.
• Sosyal Yapı: Göktürk toplumu, askeri bir yapıya sahipti ve toplumun temelini boylar oluşturuyordu. Devlet yönetiminde kağan en üst otoriteydi ve kağan, ülkeyi beylerle birlikte yönetirdi.
• Din ve İnanç: Göktürkler, genellikle Gök Tanrı inancı'na sahiptiler. Şamanizm de yaygın olarak görülmekteydi. Budizm ve Maniheizm gibi dinler de Göktürkler arasında yayılmaya başlamıştı.

Sonuç:

Göktürk Kağanlığı, Türk tarihinin önemli bir dönüm noktasıdır. Türk adını siyasi bir kimlik olarak kullanmaları, Orhun Yazıtları gibi önemli eserler bırakmaları ve geniş bir coğrafyaya hükmetmeleri, Göktürkleri Türk tarihinde önemli bir yere sahip kılmaktadır.